Γιατί Δεν Πρέπει να Παρακολουθείτε Ενημερωτικές Τηλεοπτικές Εκπομπές στην Ελλάδα
Στην Ελλάδα του 21ου αιώνα, η ενημέρωση μέσω τηλεοπτικών μέσων δεν υπηρετεί τον σκοπό της αντικειμενικής πληροφόρησης, αλλά έχει εκφυλιστεί σε εργαλείο χειραγώγησης, πολιτικής καθοδήγησης και οικονομικής διαπλοκής. Η αποχή από τις ενημερωτικές τηλεοπτικές εκπομπές δεν αποτελεί ένδειξη αδιαφορίας για τα κοινά, αλλά πράξη συνειδητής προστασίας της κριτικής σκέψης και της πνευματικής αυτονομίας.
1. Συγκέντρωση ΜΜΕ και Διαπλοκή με Οικονομικά και Πολιτικά Συμφέροντα
Στην Ελλάδα, ο τηλεοπτικός ενημερωτικός χώρος ελέγχεται από ελάχιστους ιδιοκτήτες με άμεσες ή έμμεσες διασυνδέσεις με πολιτικά κόμματα, δημόσια έργα, τραπεζικά δάνεια και κρατική διαφήμιση. Η συγκέντρωση αυτή καταγράφεται επανειλημμένως από διεθνείς οργανισμούς:2. Απουσία Πλουραλισμού και Υπεροχή Προπαγανδιστικού Περιεχομένου
Η πλειονότητα των ενημερωτικών εκπομπών χαρακτηρίζεται από μονομερή παρουσίαση των γεγονότων, λογοκρισία αντίθετων φωνών και πλήρη απουσία αντιλογίας. Η κριτική σε κυβερνητικές ή επιχειρηματικές αποφάσεις είτε εξοστρακίζεται είτε παρουσιάζεται ως «γραφική» ή «ανεύθυνη».Ενδεικτικό είναι ότι:
- Οι προσκεκλημένοι ειδικοί στις εκπομπές επιλέγονται βάσει της ευθυγράμμισής τους με το εκάστοτε κυρίαρχο αφήγημα.
- Η «ενημέρωση» διακόπτεται διαρκώς από εμπορικά διαφημιστικά συμφέροντα, υπονομεύοντας την ίδια τη σοβαρότητα του περιεχομένου.
3. Κατασκευή Φόβου και Συναισθηματικής Αποσταθεροποίησης
Η θεματολογία των εκπομπών επιλέγεται ώστε να προκαλεί φόβο, αγωνία και ενοχή στον πολίτη. Πυρκαγιές, εγκλήματα, επιδημίες, «απειλές» εσωτερικών ή εξωτερικών εχθρών παρουσιάζονται συστηματικά με υπερβολική δραματοποίηση, με σκοπό την υποκατάσταση της ψύχραιμης κρίσης από την παθητικότητα και την υπακοή.Αυτό το φαινόμενο έχει μελετηθεί ως “infotainment anxiety”- η σύγχυση ενημέρωσης και θεάματος με αποτέλεσμα τη δημιουργία χρόνιου στρες και σύγχυσης στον θεατή.
Σύμφωνα με την ετήσια Έκθεση για την Ελευθερία του Τύπου (2024) των Ρεπόρτερ Χωρίς Σύνορα (RSF), η Ελλάδα κατατάσσεται στην τελευταία θέση στην Ε.Ε. όσον αφορά την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης.
4. Ελλιπής Δημοσιογραφικός Έλεγχος και Παραπληροφόρηση
Η επαλήθευση πληροφοριών σπανίζει. Σε πολλές περιπτώσεις:- Διαδίδονται ανυπόστατες ειδήσεις χωρίς διασταύρωση (π.χ. με αφορμή την πανδημία ή κρίσεις εξωτερικής πολιτικής).
- Επαναλαμβάνονται παραπλανητικοί τίτλοι και αποσπασματικά αποσπάσματα με στόχο τον εντυπωσιασμό και την αποπροσανατολιστική αποδόμηση της πραγματικότητας.
5. Καταστολή Δημόσιου Διαλόγου και Υπονόμευση Δημοκρατίας
Η τηλεοπτική ενημέρωση, αντί να αποτελεί εργαλείο δημόσιας διαβούλευσης και κοινωνικής ευθύνης, έχει μετατραπεί σε μέσο καθοδήγησης της κοινής γνώμης. Το τηλεοπτικό τοπίο λειτουργεί ως φίλτρο αποκλεισμού όσων φωνών αμφισβητούν τη νομιμοποιητική αφήγηση της εξουσίας. Αυτό υπονομεύει τη δημοκρατία, αφού:- Δεν ενισχύεται η πολυφωνία.
- Δεν προάγεται η συμμετοχή.
- Δεν υφίσταται λογοδοσία.
Συμπέρασμα
Η αποχή από τις ενημερωτικές τηλεοπτικές εκπομπές στην Ελλάδα δεν είναι φυγή από την ενημέρωση. Αντίθετα, είναι η αναγκαία άμυνα απέναντι σε ένα τοξικό, διαπλεκόμενο και αποπροσανατολιστικό σύστημα πληροφόρησης. Ο σύγχρονος πολίτης οφείλει να αναζητά εναλλακτικές πηγές πληροφόρησης, όπως ανεξάρτητα μέσα, διεθνή πρακτορεία ειδήσεων, εξειδικευμένα περιοδικά και επιστημονικά δεδομένα.Η ενημέρωση είναι δικαίωμα. Η παραπληροφόρηση είναι απειλή.
Βιβλιογραφία & Παραπομπές (τεκμηρίωση άρθρου)
🔹 Διεθνείς Οργανισμοί και Εκθέσεις
Reporters Without Borders (RSF) – World Press Freedom Index 2024
🔗 https://rsf.org/en/index
➤ Η Ελλάδα κατατάσσεται 108η παγκοσμίως και τελευταία στην Ε.Ε. στην ελευθερία του Τύπου.
European Centre for Press and Media Freedom (ECPMF) – Media Freedom in Greece
🔗 https://www.ecpmf.eu
➤ Έκθεση για τις πιέσεις που δέχονται δημοσιογράφοι και τον περιορισμό της ερευνητικής δημοσιογραφίας.
European Broadcasting Union (EBU) – Trust in Media 2024
🔗 https://www.ebu.ch/publications
➤ Η Ελλάδα βρίσκεται στις χαμηλότερες θέσεις εμπιστοσύνης στα παραδοσιακά ΜΜΕ σε όλη την Ευρώπη.
🔹 Ακαδημαϊκή Βιβλιογραφία
Hallin, D. C., & Mancini, P. (2004). Comparing Media Systems: Three Models of Media and Politics. Cambridge University Press.
➤ Κατηγοριοποιεί την Ελλάδα στο "Πελατειακό-Πολωμένο Μοντέλο", όπου τα ΜΜΕ είναι συνδεδεμένα με πολιτικά συμφέροντα.
Papathanassopoulos, S. (2017). The Decline of Newspapers and the Rise of Digital Media in Greece: The End of an Era? Journal of Media Economics.
➤ Αναλύει τη συρρίκνωση της ανεξάρτητης πληροφόρησης στην Ελλάδα και την κρίση αξιοπιστίας των παραδοσιακών μέσων.
Skamnakis, C. (2020). Media, Democracy and the Crisis in Greece. Hellenic Observatory, LSE.
🔗 https://www.lse.ac.uk
➤ Εξιστόρηση της κατάρρευσης του δημοσιογραφικού ελέγχου και του πολιτικού λόγου κατά την οικονομική κρίση και μετά.
🔹 Ελληνικές Πηγές & Παραδείγματα
ΕΣΡ (Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης) – Ετήσια Έκθεση 2023
🔗 http://www.esr.gr
➤ Διαπιστώνεται υπερβολική μονομέρεια και παραβάσεις πλουραλισμού σε τηλεοπτικές εκπομπές.
Παρατηρητήριο για την Ελευθερία στα ΜΜΕ – Τοπίο Ιδιοκτησίας Τηλεοπτικών Σταθμών στην Ελλάδα (2023)
🔗 https://medialandscape.gr
➤ Αναδεικνύεται η διασύνδεση ΜΜΕ-κατασκευαστικών εταιρειών και κρατικών συμβάσεων.
📎 Άλλες Πηγές:
RSF, EBU, LSE, ΕΣΡ, Εθνικές εκθέσεις 2023-2024
#media_greece #fake_news #freedom_of_press #manipulation #RSF #ΕΣΡ #πολιτική_και_ΜΜΕ #έλεγχος_πληροφορίας #μονομέρεια #δημοκρατία_και_ενημέρωση
👍👍👍 ύπερο άρθρο.
ΑπάντησηΔιαγραφή