Τι είναι το ντοπάρισμα - παρενέργειες

Οι παρενέργειες των αναβολικών
είναι πολλές και σοβαρές

athlitiatriki, ygeiaonline, pathiseis, astheneies,
Σήμερα ο πρωταθλητισμός προσφέρει εκτός από τη δόξα και πλούσιες ανταμοιβές. Όμως ο δρόμος για την επιτυχία είναι δύσκολος και ο ανταγωνισμός πολύ σκληρός. Απαιτεί μεγάλα αποθέματα ψυχικών δυνάμεων, στερήσεις, υπομονή, σκληρή προπόνηση, σωστή διατροφή, αφοσίωση στο άθλημα και αυτοπεποίθηση. Ο πρωταθλητισμός έχει στην πορεία πολλές απογοητεύσεις, τεράστιες απαιτήσεις, αλλά και άφθονες ηθικές και υλικές ανταμοιβές. Έτσι ο αθλητής, ατομικού ή ομαδικού αγωνίσματος, ενδόμυχα επιθυμεί να χρησιμοποιήσει οτιδήποτε φαρμακευτικό προϊόν που θα τον βοηθήσει να στεφθεί τελικός «Νικητής». Οι φαρμακευτικές ουσίες που χρησιμοποιούνται γι΄αυτόν το σκοπό λέγονται εργόνες ουσίες. Δηλαδή ουσίες που παράγουν έργο. Πράγματι ορισμένες από αυτές βοηθούν τον αθλητή, ώστε να αυξήσει την ταχύτητα, την αντοχή και την εκρηκτικότητά του. Βοηθούν επίσης στο να καθυστερήσει να επέλθει η κούραση και βοηθούν στην ταχύτερη ανάρρωση από τον κάματο. Όμως πλήθος από παρενέργειες, καταστροφικές πολλές φορές για τους χρήστες, συνοδεύουν τη λήψη παρόμοιων ουσιών. Γι΄αυτό είναι απαραίτητο, τόσο για τους αθλητές, όσο και για τους προπονητές και τους υπεύθυνους των ομάδων, να γνωρίζουν την αλήθεια σχετικά με τη δράση τους. 

Η νομική έννοια και ο ορισμός του Doping, όπως καθόρισε το συμβούλιο της Ευρώπης είναι: η παράβαση των νόμων ή των κανόνων των αρμόδιων αθλητικών οργανισμών και κανόνων που αφορούν τη χρήση ουσιών ή ομάδων ουσιών που οι οργανισμοί αυτοί έχουν απαγορεύσει. 

Ο επιστημονικός ορισμός του Doping είναι οποιαδήποτε ενέργεια μεταβάλλει με οποιοδήποτε μέσο την αγωνιστική διάθεση του αθλητή.
Φαρμακευτικές ουσίες που χρησιμοποιούνται για «Doping»

Τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται από τους αθλητές μπορούμε να τα κατατάξουμε: 

Σ΄αυτά που δίνονται για τη θεραπεία κάποιας οξείας ή χρόνιας νόσου.

Σ΄αυτά που δίνονται για κάποια κάκωση και για να επιτρέψουν στον αθλητή γρήγορη ανάρρωση από τον τραυματισμό.

Σ΄εκείνα που χορηγούνται για να αυξηθεί η αγωνιστική του διάθεση και ικανότητα.

Στις δύο πρώτες κατηγορίες ο αθλητής είναι δικαιολογημένος για τη χρήση των φαρμακευτικών αυτών ουσιών, που του δίδονται υπεύθυνα και επίσημα από το γιατρό της ομάδας του, για θεραπευτικούς και μόνον σκοπούς. Όμως η χρήση των ουσιών αυτών θα πρέπει να συνοδεύεται υποχρεωτικά από ιατρική βεβαίωση, στην οποία θα αναγράφεται το ονοματεπώνυμο του λήπτη, η ασθένεια και το είδος του τραυματισμού, το είδος των φαρμάκων, οι ημερήσιες δόσεις και οι ημέρες λήψης του. Πρέπει να σημειώσουμε ότι ορισμένα θεραπευτικά σκευάσματα σε μικρές δόσεις θεωρούνται θεραπευτικά, ενώ σε μεγάλες δόσεις θεωρούνται «Doping». Γι΄αυτόν το λόγο ο επαγγελματίας αθλητής θα πρέπει πάντα να ενημερώνει τον υπεύθυνο αθλητίατρο του σωματείου του ή της ομοσπονδίας του και εφ' όσον αυτός εγκρίνει να γίνεται η λήψη των ουσιών αυτών σε ανάλογες ημερήσιες ποσότητες. Στην τρίτη κατηγορία υπάγονται τα φάρμακα που λαμβάνονται για να αυξήσουν την αγωνιστική διάθεση του αθλητή. Δυστυχώς είναι φάρμακα που η χρήση τους έχει γίνει μια τραγική πραγματικότητα παγκοσμίως και σε όλα σχεδόν τα αγωνίσματα. Τα φάρμακα αυτά, οι απόλυτα απαγορευμένες ουσίες κατά την IAAF (International Auateur Athletic Federation) που υιοθετήθηκαν από το συμβούλιο της Ευρώπης είναι:
Ψυχοκινητικά διεγερτικά

Αμφεταμίνη και συγγενείς ενώσεις, κοκαΐνη, καφεΐνη, μεθυλοφαινιδάτη.
Οι βασικές τους παρενέργειες είναι: 

Ταχυκαρδία, αρρυθμία, ανορεξία, απώλεια βάρους, ανησυχία, αϋπνία, κεφαλαλγία, ψύχωση, σεξουαλική αδιαφορία, ενδοκρανιακή αιμορραγία που μπορεί να επιφέρει και θάνατο.

Διεγερτικά του κεντρικού νευρικού συστήματος

Αναλγητικά όπως η νικεταμίδη, λεπταζόλη, στριχνίτη και πολλά άλλα.
Παρενέργειες

Σε μεγάλες δόσεις προκαλούν σπασμούς και καρδιακή ανεπάρκεια και σε μικρές δόσεις ανησυχία, διεγερτική ταχυκαρδία.
Ναρκωτικά αναλγητικά

Μορφίνη, πεθιδίνη, μεθαδόνη κ.α. Σήμερα η χρήση τους έχει σχεδόν εγκαταλειφθεί, λόγω του ότι έχουν σοβαρότατες παρενέργειες και κυρίως διότι δημιουργούν την «Ψυχική εξάρτηση». Μάλιστα η χρήση τους εμπίπτει στη νομοθεσία «περί ναρκωτικών» και ο νόμος είναι αυστηρότατος τόσο για τους χρήστες, όσο και για το γιατρό που τα προτείνει.
Αναβολικά στεροειδή

Η πιο γνωστή ομάδα φαρμάκων στους αθλητικούς χώρους. Έχουν τεράστια διάδοση, έτσι ώστε να αποκαλούνται χαρακτηριστικά «το πρωινό των αθλητών». Διακρίνονται σε ανδρογόνα και αναβολικά στεροειδή με την ίδια περίπου δράση.
Παρενέργειες

Οι παρενέργειες των αναβολικών είναι πολλές και σοβαρές. Γενικά προκαλούν βλάβες στο καρδιαγγειακό σύστημα, γιατί ευνοούν σημαντικά την αθηρωμάτωση στα τοιχώματα των αγγείων (αρτηριοσκλήρυνση). Προκαλούν κατακράτηση ύδατος και νατρίου που οδηγεί σε αύξηση της αρτηριακής πίεσης. Στους νεαρούς αθλητές προκαλούν αναστολή της σωματικής αύξησης, βλάβες των οστών και ευερεθιστότητα, ηπατική δυσλειτουργία και ίκτερο (αύξηση της χολερυθρίνης και της αλκαλικής φωσφατάσης). Ακόμη σημαντικές παρενέργειες σημειώνονται στο γεννητικό σύστημα των χρηστών. Στους άνδρες αθλητές προκαλούν ατροφία όρχεων με διαταραχές της λειτουργίας τους, ολιγοσπερμία, σεξουαλική ανικανότητα, γυναικομαστία, υπερτροφία του προστάτη, στείρωση και ακμή. Στις γυναίκες αθλήτριες δασυτριχισμό, κατανομή τριχών όπως στους άνδρες (γένια), αλλαγή χροιάς φωνής (χονδρή - ανδρική φωνή), μεγέθυνση της κλειτορίδας, διαταραχές της έμμηνης ρύσης, στείρωση και ακμή. 

Σε γενικές γραμμές σήμερα θεωρείται ότι δεν έχει βρεθεί το «ιδανικό αναβολικό». Όλα λίγο ή πολύ εμφανίζουν ανδρογόνο δράση και ο διαχωρισμός μεταξύ αναβολικής και ανδρογόνου δράσης είναι αδύνατος. Με επιστημονικά απόλυτα κριτήρια δεν έχει αποδειχθεί ότι πράγματι έχουν 100% ευεργετική επίδραση στην αθλητική απόδοση. Η ευρεία διάδοσή τους έχει προέλθει από επιστημονικά «ατεκμηρίωτες και ανεύθυνες διαδόσεις».
Άλλοι τρόποι «Doping»

Εκτός από τη χρήση φαρμακευτικών ουσιών, υπάρχουν λιγότερο διαδεδομένοι τρόποι και άλλα μέσα, για να μεταβάλλουν την αγωνιστική διάθεση των αθλητών. Συγκεκριμένα αναφέρουμε: Την ύπνωση, τη μυϊκή διέγερση με ηλεκτρόδια, την οξυγονοθεραπεία και ιδιαίτερα την υπερβαρική οξυγονοθεραπεία, και, τη μετάγγιση αίματος. Οι ανωτέρω μέθοδοι δεν ανιχνεύονται από τις εργαστηριακές μεθόδους για απαγορευμένες ουσίες. Παρ΄όλα αυτά θεωρούνται είδος «Doping», διότι λίγο ή πολύ μπορούν να μεταβάλλουν την αγωνιστική διάθεση και προσφορά του αθλητή.
Πως γίνεται η διαδικασία του «Αντιντόπινγκ Κοντρόλ»

Από τον ιατρικό εκπρόσωπο της ομοσπονδίας και της IAAF, εάν ο αγώνας είναι διεθνής. Ο γιατρός αυτός θεωρείται και ο πρόεδρος της επιτροπής του δειγματολογικού ελέγχου για το αντιντόπινγκ κοντρόλ. 

Από δεύτερο ιατρικό αντιπρόσωπο της ομοσπονδίας και της IAAF. Ο γιατρός αυτός θεωρείται αντιπρόεδρος της επιτροπής. 

Από ιατρικούς βοηθούς (φυσικοθεραπευτές, βιολόγους, χημικούς), που έχουν καθήκοντα για τη λήψη των δειγμάτων και την τήρηση των σχετικών αρχείων και διαδικασιών. Οι βοηθοί αυτοί θεωρούνται μέλη της επιτροπής. 

Τους εξεταζόμενους αθλητές και από ένα εκπρόσωπο του σωματείου ή της χώρας που αντιπροσωπεύουν. 

Εάν ο αγώνας είναι διεθνής, από ένα γιατρό της διοργανώτριας χώρας. 

Ο αθλητής είναι υποχρεωμένος να παρουσιασθεί στο κέντρο ελέγχου που δημιουργείται σε χώρο του σταδίου που έγινε ο αγώνας, μέσα σε μία ώρα μετά τη λήξη του παιχνιδιού ή του αγωνίσματος που παίρνει μέρος. Αμέσως ερωτάται από τον πρόεδρο και αντιπρόεδρο της επιτροπής εάν έχει κάνει χρήση οποιασδήποτε φαρμακευτικής ουσίας για οποιονδήποτε λόγο. Εάν ναι, αυτό αναγράφεται στο προσωπικό φύλλο εξετάσεως. Εάν ο αθλητής έχει κάνει θεραπεία για κάποια ασθένεια ή κάκωση είναι υποχρεωμένος να φέρει και ιατρική βεβαίωση με την αναγραφή της νόσου, το θεραπευτικό σχήμα και τις ημέρες λήψεως των φαρμάκων. Κατόπιν με συνοδό και υποχρεωτικά παρόντα ένα ιατρικό βοηθό καλείται να ουρήσει σε καθαρό πλαστικό δοχείο τουλάχιστο 100-120 cc ούρα. Ακολούθως ο αθλητής επιλέγει δύο γυάλινα φιαλίδια από ένα αριθμό αμεταχείριστων αποστειρωμένων, 12 είναι συνήθως. Εκεί ο ιατρικός εκπρόσωπος της ομοσπονδίας ή της IAAF μπροστά στον αθλητή και το συνοδό τοποθετεί, ισόποση ποσότητα ούρων, αφού προηγουμένως έχει χαράξει στο εξωτερικό της κάθε φιάλης ίδιο κωδικό αριθμό από ένα πλήθος εξ αυτών που είδη έχει διαλέξει ο εξεταζόμενος. Επίσης με τη βοήθεια χάρτινου χρωστικού δείκτη γίνεται εξέταση PH από τα έστω και ελάχιστα ούρα που έχουν μείνει στο αρχικό δοχείο συγκέντρωσης των ούρων. 

Τα δύο δείγματα σφραγίζονται μπροστά στον αθλητή αφού προηγουμένως αυτός ελέγξει αν ο κωδικός αριθμός της φιάλης είναι ο ίδιος με εκείνο που γράφεται στο προσωπικό φύλλο εξετάσεων. Η σφράγιση γίνεται από τον υπεύθυνο ιατρικό εκπρόσωπο με ειδικό μηχάνημα και ακολούθως τοποθετείται ειδική σφραγίδα της IAAF. Το πρωτότυπο φύλλο το παίρνει ο πρόεδρος της επιτροπής και ένα αντίγραφο παραδίδεται στον αθλητή που εξετάσθηκε. Από τα δύο δείγματα, το ένα πρέπει να αποσταλεί μέσα σε 24 ώρες στο προσδιορισμένο από την ομοσπονδία ή και την IAAF εργαστήριο και το άλλο δείγμα παραμένει αποθηκευμένο σε σφραγισμένο ψυγείο για την περίπτωση επαναληπτικής αναλύσεως. Εάν το δείγμα είναι θετικό, διεξάγεται ανάλυση του εφεδρικού δείγματος το συντομότερο δυνατό, στο ίδιο εργαστήριο, αλλά από διαφορετικά άτομα. Το αποτέλεσμα ανακοινώνεται μόνον εάν το δεύτερο δείγμα είναι θετικό. Εάν αυτό συμβαίνει, αθλητής τιμωρείται, και εξαρτάται από το είδος της απαγορευμένης ουσίας, περίπου για 18 μήνες. Τιμωρία που αρχίζει από την ημέρα της διάγνωσης και απόδειξης του παραπτώματός του.