Λίγες ώρες γυμναστική την εβδομάδα μας κάνουν 10 χρόνια νεότερους

Για να επιτευχθούν αποτελέσματα στην αντιγήρανση
χρειάζεται χρόνος και υπομονή

Μια αγγλική έρευνα υποστηρίζει ότι με τακτική κίνηση περιορίζεται η βιολογική ηλικία. Κολύμβηση, τρέξιμο, ποδηλασία, οι κατά προτίμηση δραστηριότητες. Είναι δύσκολο να ξεχάσουμε την ταινία «Cocoon» γυρισμένη από τον σκηνοθέτη Ρoν Χάουαρντ, που αφηγείται τις ευχάριστες επιδρομές μιας ομάδας φιλοξενούμενων σε μια κοινότητα ηλικιωμένων στην Φλόριδα. Μετά από ένα μυστηριώδες μπάνιο στην πισίνα, η ομάδα ηλικιωμένων ανακτά τις νεανικές της δυνάμεις χάριν των εξωγήινων που είχαν εναποθέσει στο νερό ένα κουκούλι γεμάτο ενέργεια που προερχόταν από το σύμπαν. Ποιος ξέρει πόσοι θα βουτούσαν στην πισίνα για να ξανανιώσουν; Ίσως όλοι και πιθανώς όχι μόνο οι παππούδες. Αλλά μια συγκεκριμένη ελπίδα για αυτούς που επιθυμούν να ξαναβρούν τη χαμένη ενέργεια, φθάνει από το Λονδίνο, συγκεκριμένα από μια μελέτη που πραγματοποιείται από το King’s College και δημοσιεύεται στο Archives of internationalmedicine. Σύμφωνα με τους ερευνητές δεν ωφελούν παράξενες ενέργειες προερχόμενες από το σύμπαν ή κουκούλια εξωγήινων: Το μυστικό εξοικονόμησης δέκα ετών ζωής είναι η άσκηση. Όλα εδώ; φαίνεται ότι είναι ακριβώς έτσι. 

3,5 ώρες την εβδομάδα

Η αγγλική έρευνα εξέτασε 2.401 ζευγάρια διδύμων αδελφών αποκαλύπτοντας μια στενή σχέση μεταξύ βιολογικής ηλικίας και άθλησης. Ως μονάδα μέτρησης οι μελετητές χρησιμοποίησαν τα τελομερή, τα τελικά μέρη των χρωμοσωμάτων, που με τα χρόνια υπόκεινται σε φθορές και συρρικνώνονται. Για να υπολογίσουν τα αποτελέσματα αντιγήρανσης που οφείλονται στην άσκηση, οι ερευνητές υπέβαλαν τους διδύμους σε εξέταση DNA. Μπόρεσαν δηλαδή να εξετάσουν το μήκος των τελομερών. Από έναν γρήγορο υπολογισμό προέκυψε ότι με τρεισήμισι περίπου ώρες σωματική άσκηση την εβδομάδα, η ηλικία του σώματός μας παρομοιάζεται με άτομα που κάνουν καθιστική ζωή αλλά δέκα χρόνια νεότερα. Η σχέση είναι ακόμα εμφανέστερη σ’ ένα ζευγάρι διδύμων, όπου ο μη ασκούμενος αδελφός είναι βιολογικά γηραιότερος από τον άλλο που αθλείται τακτικά. Η άσκηση δηλαδή επιβραδύνει το αποτέλεσμα της συντόμευσης των τελομερών και καταπολεμά το οξειδωτικό στρες. «Τα αποτελέσματά μας δείχνουν ότι τα άτομα που κάνουν σωματική άσκηση είναι βιολογικά πιο νέα σε σχέση με εκείνα που κάνουν καθιστική ζωή»: εκεί καταλήγουν οι μελετητές.

Αλλά χρειάζεται και η δίαιτα

Σ’ αυτή την περίπτωση μπορεί κάποιος να πει ότι φθάνει να φορέσουμε φόρμα και αθλητικά παπούτσια για να καταπολεμήσουμε το χρόνο που περνά. Στην πραγματικότητα, ακόμα και με την άσκηση πρέπει να είμαστε επιφυλακτικοί υπολογίζοντας τις δυνατότητές μας και τις συμβουλές των ειδικών, αλλά κι’ άλλους παράγοντες εξίσου σημαντικούς, όπως η δίαιτα και ο τρόπος ζωής. Οφείλουμε να διατηρούμε το σώμα μας και το μυαλό μας σε κατάσταση ευεξίας και να μειώσουμε όλους τους παράγοντες κινδύνου.

Ιατρική Αντιγήρανσης

Δεν υπάρχει ένα απόλυτο σύστημα που να επιμηκύνει τη ζωή και να επιβραδύνει το γήρας. Σήμερα όμως η ανάγκη να ανακαλύψουμε και να διατηρήσουμε μια καλή ψυχοσωματική κατάσταση είναι πάντα πιο ισχυρή, ειδικά μεταξύ των ηλικιωμένων. Τόσο που αναπτύχθηκε και εδραιώθηκε ένας καινούργιος κλάδος της επιστήμης: η ιατρική αντιγήρανσης.

Η αντιγήρανση ένας καινούργιος κλάδος

Η ιατρική αντιγήρανσης διαφοροποιείται εντελώς από την παραδοσιακή ιατρική αλλά και από την αισθητική ιατρική. Έχει ως σκοπό την υγεία και την ισορροπία του οργανισμού κατά γενική έννοια, και έχει ως απώτερο στόχο τον καλλωπισμό του ατόμου. Με άλλα λόγια, οι γιατροί εξειδικευμένοι στην αντιγήρανση δεν έχουν σκοπό την βελτίωση απλών ρυτίδων η ειδικών περιοχών του σώματος, αλλά στοχεύουν στη συνολική σωματική και ψυχική ευεξία του ατόμου. Και σ’ όλα αυτά, η άσκηση είναι ένας υγιής τρόπος ζωής και παίζει σημαντικό ρόλο.

Όσο πιο νωρίς ξεκινήσει τόσο καλύτερα είναι

Για να επιτευχθούν καλύτερα αποτελέσματα στην αντιγήρανση χρειάζεται χρόνος και υπομονή. Υπάρχουν θεραπείες, δίαιτες και σωματικές ασκήσεις καλά διαμορφωμένες, που βοηθούν στο να ελαχιστοποιήσουν το αποτέλεσμα της γήρανσης μειώνοντας τους μηχανισμούς που βλάπτουν τα κύτταρα και εγγυώνται μια συνεχόμενη καλή κατάσταση. Δεν υπάρχει μια συγκεκριμένη ηλικία για να αποταθούμε στην ιατρική αντιγήρανσης: η πρόοδος του γήρατος αρχίζει ήδη από τους πρώτους μήνες ζωής, αλλά γίνεται πιο εμφανής μετά τα 35 χρόνια με την προοδευτική φθορά των δυνατοτήτων προσαρμογής του σώματος στο περιβάλλον. Αυτή η πρόοδος εκδηλώνεται δια μέσου των ρυτίδων στο δέρμα, της απώλειας της υφής και της ελαστικότητας των μυών, και της κακής λειτουργίας των εσωτερικών οργάνων που οφείλεται σε λανθασμένους τρόπους ζωής και κληρονομικότητα. Αν ξεκινήσουμε έγκαιρα να σταματήσουμε αυτά τα φαινόμενα, κατά συνέπεια, είναι το κόλπο για να διατηρηθούμε νέοι. Το να αποθρασυνόμαστε είναι ανώφελο, πέρα από καταστροφικό. Είναι ανάγκη να διαμορφώσουμε την προπόνηση με βάση την ηλικία και το σώμα μας.

Πρώτα απ’ όλα ένας πλήρης έλεγχος

Το πρώτο βήμα είναι να υποβληθούμε σε διαγνωστικά τεστ που συναινούν στον καθορισμό της βιολογικής ηλικίας του ατόμου. Ξεκινούν από τις πιο απλές εξετάσεις αίματος έως και νευροψυχολογικά τεστ, από μελέτη του ενδοκρινικού συστήματος έως δερματικά τεστ και αεροβικής ικανότητας για την αξιολόγηση του κατάστασης. Το check-up αντιγήρανσης επιτρέπει, λοιπόν, να ανακαλύψουμε την ηλικία των κυττάρων μας και να καταλάβουμε πως γερνούν τα τρία βασικά συστήματα του οργανισμού μας: το ενδοκρινικό, αμυντικό και το νευρικό, τα οποία είναι άμεσα συνδεδεμένα μεταξύ τους. Αφού καθοριστεί η βιολογική ηλικία, στη συνέχεια είναι η προσωπική φροντίδα που προβλέπει, εκεί όπου είναι αναγκαίο, αλλαγές στον τρόπο ζωής, όπως διατροφικές αλλαγές, τεχνικές χαλάρωσης, καθόλου στρες και τέλος κατάλληλη σωματική άσκηση.

Λιγότερα λιπαρά στις αρτηρίες

Η μυική άσκηση θέτει σε ενέργεια βιολογικούς μηχανισμούς που αλληλεπιδρούν σ’ όλα μας τα όργανα. Όταν γίνεται μια μέτρια προσπάθεια, η καρδιά επιταχύνει τους παλμούς, η ροή του αίματος είναι πιο γρήγορη, η αναπνοή είναι πιο βαθιά και πιο έντονη, ανέρχεται η πίεση του αίματος καταναλώνονται ορισμένες ουσίες και ταυτόχρονα παράγονται άλλες. Απ’ αυτές που χρησιμοποιούνται είναι τα λιπαρά. Εάν σ΄ ένα νέο τα λιπαρά χρησιμοποιηθούν εύκολα ως ενεργειακό υλικό στην σωματική δραστηριότητα, στους ενήλικες τα λιπαρά τείνουν να εγκατασταθούν στα τοιχώματα των αγγείων, ειδικά στις αρτηρίες, προκαλώντας αθηροσκλήρωση. Όμως μια κανονική σωματική άσκηση μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο και να αποτρέψει καρδιοαγγειακά προβλήματα.

Αεροβική δραστηριότητα χαλαρή και παρατεταμένη

Πολλοί μελέτες υποστηρίζουν την άποψη ότι η μυική εργασία αεροβικού τύπου «πιο χαλαρού και παρατεταμένου που κάνει να δουλέψουν περισσότερο η καρδιά και οι πνεύμονες» είναι εκείνο που δίνει τα μεγαλύτερα οφέλη. Από τα αεροβικά αθλήματα που πρέπει να γίνονται περισσότερο είναι το περπάτημα, το τρέξιμο η κολύμβηση και η ποδηλασία. Αυτές οι δραστηριότητες εάν εκτελούνται κανονικά «δυο-τρεις φορές την εβδομάδα για τουλάχιστον 30 λεπτά την ημέρα» προστατεύουν από τις καρδιοαγγειακές ασθένειες, ειδικά εάν συνδέονται με κάποια κατάλληλη δίαιτα. Ανάμεσα στα πειράματα που έγιναν προσφάτως σε υποστήριξη της άσκησης ως αποτέλεσμα αντιγήρανσης, μπορούν να αναφερθούν αυτά που έγιναν από μια ομάδα ερευνητών του Πανεπιστημίου της Βοστόνης που για δυο χρόνια μελέτησαν μια ομάδα 27 πιθήκων «είδος μακάκου που ομοιάζει με τον άνθρωπο» υποβάλλοντας τους σε μία ώρα τρέξιμο ημερησίως και ταυτόχρονα, σε μια δίαιτα επικίνδυνη για τις αρτηρίες τους. Στο τέλος αυτής της δοκιμασίας, οι πίθηκοι υποβλήθηκαν σε αιματολογικές εξετάσεις, ηλεκτροκαρδιογράφημα και η όψη των στεφανιαίων αρτηριών ήταν ιδιαίτερα θετικές αποδεικνύοντας ότι η σωματική άσκηση αεροβικού τύπου, που έγινε σωστά, τις προστάτευσε από αθηροσκλήρωση και από άλλες επιπλοκές.

Ναι και στα αθλήματα δύναμης και αντοχής

Αλλά τα αεροβικά αθλήματα από μόνα τους δεν φτάνουν. Η εξέλιξη της ηλικίας συνήθως συνοδεύεται και με προοδευτική εξασθένηση των μυών, που συχνά ευθύνεται για ατυχήματα. Οι μύες αρχίζουν την απώλεια της μάζας τους από το τριακοστό έτος και επιταχύνεται γύρω στα 60 που γίνεται και πιο φανερή. Εάν συγκριθούν οι μύες ενός 25 χρόνου με εκείνους ενός 75 χρόνου κάνοντας μια λογική σωματική άσκηση παρουσιάζουν ένα ποσοστό 25% λιγότερης μάζας. Σ’ αυτό δεν πρέπει να δίνουμε λιγότερη σημασία, γιατί έχοντας αδύναμους μύες επιβαρύνονται περισσότερα τα οστά. Η σωματική δραστηριότητα με ασκήσεις δύναμης και αντοχής (βάρη, σπρiντ, τένις, και άλλα) μετριάζει αναμφίβολα αυτή την εξασθένιση.

Μην υπερβάλλετε

Ακόμα κι’ αν τα οφέλη της σωματικής δραστηριότητας είναι πολλά, καλύτερα να μην υπερβάλλουμε. Η υπερβολική και εντατική άσκηση μπορεί να προκαλέσει αντίθετο αποτέλεσμα στον οργανισμό ακόμα και να του προσδώσει λιγότερη νεανική όψη σε σχέση με αυτήν που είχαμε προβλέψει ή ονειρευτεί. Πράγματι, κατά την διάρκεια οποιασδήποτε σωματικής δραστηριότητας διαπιστώνεται και μια κατάσταση στρες που, με το χρόνο, επιταχύνει τη διαδικασία γήρανσης των κυττάρων που εξωτερικά μπορεί να εκδηλωθεί με εμφάνιση υπερβολικής ωριμότητας. Ανάλογα με το άτομο και την σωματική δραστηριότητα μπορούμε να στραφούμε ενάντια διαφόρων συμβιβασμών των κυττάρων μήπως και προκύψουν πιθανοί μηχανισμοί άμυνας και ανάκαμψης.