Που οφείλεται και πώς θεραπεύεται η κατάθλιψη στην τρίτη ηλικία

Να είστε κοινωνικά δραστήριοι

Ορισμένοι άνθρωποι έχουν την εσφαλμένη άποψη ότι η κατάθλιψη είναι ένα φυσιολογικό και συνηθισμένο χαρακτηριστικό της τρίτης ηλικίας. Φυσικά είναι εφικτό να αποφύγετε την κατάθλιψη κατά την περίοδο αυτή. Ωστόσο, διάφορα προβλήματα, όπως ασθένειες, οικονομικά άγχη και θάνατοι συγγενών και φίλων, μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο της κατάθλιψης. 

Συνηθισμένες αιτίες

Οι ακόλουθοι ιατρικοί, κοινωνικοί και ψυχολογικοί παράγοντες συμβάλλουν στην εμφάνιση κατάθλιψης στους ηλικιωμένους:

Σωματική ασθένεια

Η κατάθλιψη μπορεί να είναι αποτέλεσμα ιατρικών παθήσεων, όπως η νόσος Αλτσχάιμερ, η νόσος Πάρκινσον, το εγκεφαλικό, η καρδιοπάθεια και ο καρκίνος. Επειδή τα συμπτώματα αυτών των ασθενειών είναι μερικές φορές ίδια με αυτά της κατάθλιψης, η κατάθλιψη περνά απαρατήρητη στους ηλικιωμένους με προβλήματα υγείας. 

Φάρμακα, 

Ορισμένα φάρμακα προκαλούν κατάθλιψη. Άλλα οδηγούν στην κατάθλιψη μεταβάλλοντας τα επίπεδα των ορμονών ή αλληλεπιδρώντας με άλλα φάρμακα. Επίσης, άλλα φάρμακα προκαλούν κόπωση, η οποία οδηγεί σε νωχελικότητα, κακή διατροφή και κοινωνική απομόνωση, παράγοντες που συμβάλουν στην κατάθλιψη.

Θλίψη

Με το πέρασμα της ηλικίας, υπάρχει μεγαλύτερη πιθανότητα να υποστείτε το θάνατο του ή της συζύγου, ενός μέλους της οικογένειας ή ενός φίλου, με αποτέλεσμα να αισθανθείτε έντονη θλίψη.

Αντιμετώπιση του θανάτου

Μερικοί άνθρωποι δυσκολεύονται να αποδεχτούν το γεγονός ότι η ζωή τους ίσως φτάνει στο τέλος της. 

Σύνταξη

Καθώς οι άνθρωποι παίρνουν σύνταξη όλο και πιο νωρίς, ενώ, από την άλλη, η διάρκεια ζωής αυξάνεται, η περίοδος από το τέλος της εργασίας μέχρι το τέλος της ζωής είναι μεγαλύτερη. Πολλοί ηλικιωμένοι περνούν ανώδυνα τη μετάβαση από την εργασία στη συνταξιοδότηση. Υπάρχουν όμως άλλοι που δυσκολεύονται να δεχτούν το γεγονός, ειδικά αυτοί που αντλούν αυτοεκτίμηση και ικανοποίηση από τη δουλειά τους. 

Συλλογισμός

Με την πάροδο του χρόνου, ο άνθρωπος αρχίζει να αναλογίζεται τη ζωή που έκανε και τις επιτυχίες του. Μερικοί άνθρωποι λυπούνται γιατί διαπιστώνουν πως δεν πέτυχαν όλα όσα ήθελαν στη ζωή ή απογοητεύονται που δεν είχαν αντιδράσει διαφορετικά σε κάποιες καταστάσεις. 

Νόσος Αλτσχάιμερ και κατάθλιψη

Για τον καθορισμό της καταλληλότερης θεραπείας είναι σημαντικό να καταλάβει ο γιατρός αν το άτομο πάσχει από μία πρόωρη νόσο Αλτσχάιμερ, από κατάθλιψη ή και από τα δύο. Η παρακάτω λίστα μας δείχνει μερικές  διαφορές ανάμεσα στην κατάθλιψη και τη νόσο Αλτσχάιμερ που βοηθά στη διάγνωση:

Το άτομο με κατάθλιψη καταβάλλει ελάχιστη προσπάθεια να τα πάει καλά στα τεστ που του κάνουν οι γιατροί σχετικά με τη μνήμη. Το άτομο με Αλτσχάιμερ συνήθως συνεργάζεται και προσπαθεί να εκτελέσει τα τεστ όσο καλύτερα μπορεί. 

Το άτομο με κατάθλιψη δεν απολαμβάνει τις όμορφες ή ενδιαφέρουσες εμπειρίες. Αντίθετα το άτομο με Αλτσχάιμερ συνήθως συνεχίζει να απολαμβάνει δραστηριότητες που έβρισκε διασκεδαστικές και ενδιαφέρουσες. 

Το άτομο με κατάθλιψη μιλά και καταλαβαίνει τη γλώσσα και μπορεί να κάνει κινήσεις χωρίς δυσκολία. Το άτομο με Αλτσχάιμερ παρουσιάζει δυσκολία στην ομιλία, δε θυμάται ονομασίες πραγμάτων, δυσκολεύεται στην γραφή, την κατανόηση της γλώσσας και τις κινήσεις. 

Θεραπεία της κατάθλιψης στους ηλικιωμένους

Πάνω από το 80% των ηλικιωμένων με κατάθλιψη βελτιώνονται με θεραπεία. Συνήθως χρησιμοποιούνται αντικαταθλιπτικά. Είναι αποτελεσματικά και τα περισσότερα άτομα εμφανίζουν ελάχιστες, ακόμα και καθόλου, παρενέργειες, ειδικά με τα νέα αντικαταθλιπτικά σκευάσματα. Για να μειωθεί ο κίνδυνος παρενεργειών, ο γιατρός θα ξεκινήσει με μια μικρή δόση του φαρμάκου, την οποία σταδιακά θα αυξήσει. Ακόμα και οι μικρές δόσεις των αντικαταθλιπτικών μπορεί να είναι αρκετές, γιατί με την ηλικία το σώμα έχει την τάση να μεταβολίζει τα φάρμακα πιο αργά. 

Η ψυχοθεραπεία είναι εξίσου ευεργετική και μπορεί να αποτελεί το βασικό τρόπο αντιμετώπισης της ήπιας προς μέτριας κατάθλιψης, ιδιαίτερα αν ο γιατρός ανησυχεί για πιθανές παρενέργειες ή αλληλεπιδράσεις με άλλα φάρμακα που πιθανόν να παίρνετε. 

Η ηλεκτροσπασμοθεραπεία (ΗΣΘ) είναι κατάλληλη αν έχετε μέτρια προς σοβαρή κατάθλιψη και δεν έχετε δει αποτελέσματα με τις υπόλοιπες θεραπείες. Η ηλεκτροσπασμοθεραπεία (ΗΣΘ) είναι ασφαλής και αποτελεσματική τόσο στους ηλικιωμένους όσο και στους νεότερους.  

Αντιμετώπιση της κατάθλιψης

Μόλις τεθούν υπό έλεγχο τα συμπτώματα και αρχίσετε να αισθάνεστε καλύτερα, τα παρακάτω βήματα θα σας βοηθήσουν να προλάβετε ένα επόμενο επεισόδιο κατάθλιψης.

Ανανεώστε και δημιουργήστε νέες σχέσεις. Τώρα που πήρατε σύνταξη, εσείς και ο/η σύζυγός σας μπορείτε να περνάτε περισσότερο χρόνο μαζί. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να αναπροσαρμόσετε τις συνήθειες και τις προσδοκίες σας. Οι σχέσεις σας με τα μέλη της οικογένειας μπορεί επίσης να αλλάξουν. Δείτε αυτές τις αλλαγές σαν ευκαιρίες. 

Να είστε κοινωνικά δραστήριοι. Βγείτε για καφέ με τους φίλους σας. Οργανώστε δραστηριότητες με τους γείτονες και τους συγγενείς. Αν νιώθετε ανήσυχοι, μάθετε ένα νέο χόμπι, ασχοληθείτε με τη ζωγραφική ή γίνετε εθελοντές σε κάποια οργάνωση. Αν ζείτε μόνοι και δεν έχετε πολλές επαφές, προσπαθήστε να βρείτε εκδηλώσεις που οργανώνονται στην περιοχή σας. Να είστε σωματικά δραστήριοι. Αν το επιτρέπει η υγεία σας, κάντε καθημερινά έναν περίπατο. Μπορείτε, ακόμα, να γραφτείτε σε κάποιο γυμναστήριο ή να παίξετε τένις ή γκολφ. 

Ωστόσο, συμβουλευτείτε πρώτα το γιατρό σας, που θα σας πει αν μπορείτε να αυξήσετε το επίπεδο της σωματικής σας δραστηριότητας. Χρησιμοποιείτε τα φάρμακα με σύνεση. Παίρνετε όλα τα φάρμακά σας σύμφωνα με τις ακριβείς οδηγίες του γιατρού σας. Ενημερώνετε πάντα το γιατρό και το φαρμακοποιό σας για όλα τα φάρμακα που λαμβάνετε, ακόμα και τυχών συμπληρώματα διατροφής ή βότανα.