Τι είναι τροφική δηλητηρίαση. Διάγνωση - Πρόληψη

Η διάγνωση τίθεται από την κλινική εικόνα

Είναι η νόσος που προκαλείται από βρώση μολυσμένης ή τοξικής τροφής. Η τροφή είναι δυνατόν να προκαλέσει βλάβη του οργανισμού για τους κάτωθι λόγους:

Παρουσία μικροβίων ή προϊόντων τους, που είναι και το συνηθέστερο αίτιο τροφικής δηλητηρίασης. Οι μικροοργανισμοί που συνήθως ευθύνονται είναι η σαλμονέλα, η σιγκέλα και το κολοβακτηρίδιο, ενώ από τις μικροβιακές τοξίνες συνηθέστερη είναι η σταφυλοκοκκική. 

Πρόσμιξη τοξικών χημικών ουσιών, είτε τυχαία κατά την Παρασκευή και τη συντήρηση των τροφίμων είτε με τη μορφή συντηρητικών. 

Βρώση δηλητηριωδών φυτικών ή ζωικών προϊόντων , όπως μανιτάρια και ορισμένα είδη οστρακόδερμων. 

Οι κλινικές εκδηλώσεις της νόσου ποικίλουν, ανάλογα με το αίτιο που την προκάλεσε. Ο χρόνος που μεσολαβεί από τη βρώση της τροφής ως την έναρξη των συμπτωμάτων επίσης ποικίλλει, ανάλογα με το αίτιο, από λίγες ώρες ως λίγες ημέρες. Συχνά, η νόσος εκδηλώνεται ταυτόχρονα, σε πολλά άτομα που έφαγαν την ίδια τροφή. Η μικροβιακής αιτιολογίας τροφική δηλητηρίαση εκδηλώνεται με συμπτώματα από το πεπτικό σύστημα, δηλαδή εμέτους, διάρροια και πόνο στην κοιλιά. Η διάγνωση τίθεται από την κλινική εικόνα. Ο παθογόνος μικροοργανισμός απομονώνεται από τα κόπρανα του ασθενή σε λίγες περιπτώσεις και σε ακόμη λιγότερες είναι διαθέσιμη η ύποπτη τροφή για βακτηριδιολογικό έλεγχο. Συνήθως, η νόσος είναι αυτοπεριοριζόμενη και χρειάζεται μόνο αναπλήρωση των απωλειών σε υγρά και ηλεκτρολύτες. Τα αντιδιαρροικά αντενδείκνυνται. Τα αντιβιοτικά σπάνια βοηθούν. Ιδιαίτερη κλινική εικόνα παρουσιάζει η λοίμωξη από το δονάκιο της χολέρας και από το κλωστηρίδιο της αλλαντίασης. Τα νοσήματα αυτά δεν είναι αυτοπεριοριζόμενα και, αν δεν αντιμετωπιστούν έγκαιρα με την κατάλληλη αγωγή, οδηγούν στο θάνατο. 

Η τροφική δηλητηρίαση που οφείλεται σε τοξικές χημικές ουσίες εκδηλώνεται με συμπτώματα από το ανώτερο πεπτικό, δηλαδή πόνο στο επιγάστριο, ναυτία και έμετους, αλλά και με συμπτώματα από άλλα συστήματα, ανάλογα με το αίτιο. Για παράδειγμα, η δηλητηρίαση από ζιζανιοκτόνα, υπολείμματα των οποίων ενδεχομένως να υπάρχουν σε φρούτα και λαχανικά που δεν έχουν πλυθεί καλά, εκδηλώνεται με ναυτία, σιαλόρροια, ταχυκαρδία, μύση και αναπνευστική δυσχέρεια. 

Η διάγνωση τίθεται από την κλινική εικόνα και την ανεύρεση της τοξικής ουσίας στο γαστρικό υγρό, το αίμα και τα ούρα του ασθενή. Η αντιμετώπιση των τροφικών δηλητηριάσεων αυτού του είδους περιλαμβάνει υποστηρικτική αγωγή, απομάκρυνση του δηλητηρίου από τον οργανισμό με πλύσεις στομάχου, χορήγηση καθαρτικών και αιμοκάθαρση, καθώς και χορήγηση ειδικού αντίδοτου. Η πρόγνωση ποικίλλει ανάλογα με το είδος και την ποσότητα του δηλητηρίου. 

Στην ομάδα των δηλητηριάσεων από τοξικά φυτικά και ζωικά προϊόντα, συχνότερη είναι η δηλητηρίαση από μανιτάρια. Αυτή εκδηλώνεται με γαστρεντερικές διαταραχές, ηπατική και νεφρική ανεπάρκεια, μυοκαρδιοπάθεια, σπασμούς και κώμα. Ειδική θεραπευτική αγωγή δεν υπάρχει. Η πρόγνωση είναι βαριά. 

Η πρόληψη των τροφικών δηλητηριάσεων συνιστάται στην τήρηση των κανόνων υγιεινής κατά την παρασκευή, την αποθήκευση και τη συντήρηση των τροφίμων και στην αποφυγή βρώσης ύποπτων ή άγνωστης προέλευσης τροφίμων. Άτομα που είναι φορείς μικροβίων και κυρίως της σαλμονέλας πρέπει να απομακρύνονται από τους χώρους παρασκευής τροφίμων.